عوارض جانبی دارویی چیست؟
واکنش نامطلوب دارویی (ADR) به واکنش مضری اطلاق می‌شود که زمانی رخ می‌دهد که دوز معمولی از یک دارو استفاده می‌شود و به هدف درمانی مربوط نمی‌شود. این واکنش ها ممکن است به خواص دارویی دارو، تفاوت های فردی یا تداخلات دارویی مربوط باشد. در سال های اخیر، با افزایش انواع مواد مخدر و گسترش مصرف کنندگان مواد مخدر، واکنش های نامطلوب مواد مخدر به موضوع داغ نگرانی جهانی تبدیل شده است. در ادامه به شما تجزیه و تحلیل مفصلی از جنبه های تعریف، طبقه بندی، علائم رایج و اقدامات پیشگیرانه، همراه با موضوعات داغ اخیر ارائه می دهد.
1. تعریف و طبقه بندی عوارض جانبی دارویی
بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO)، واکنش های نامطلوب دارویی به هر واکنش مضر یا غیرمنتظره ای اطلاق می شود که پس از استفاده از دوزهای معمولی دارو هنگام پیشگیری، تشخیص، درمان بیماری ها یا تنظیم عملکردهای فیزیولوژیکی رخ می دهد. عوارض جانبی دارویی معمولاً به دسته های زیر تقسیم می شوند:
| طبقه بندی | توضیحات | مثال |
|---|---|---|
| واکنش نوع A (افزایش یافته) | مربوط به اثرات دارویی دارو، وابسته به دوز | خونریزی گوارشی ناشی از آسپرین |
| واکنش نوع B (عجیب) | ربطی به اثرات دارویی دارو ندارد و پیش بینی آن دشوار است. | واکنش آلرژیک به پنی سیلین |
| واکنش نوع C (مزمن) | سمیت تجمعی ناشی از مصرف طولانی مدت دارو | پوکی استخوان ناشی از مصرف طولانی مدت گلوکوکورتیکوئیدها |
| واکنش نوع D (تأخیر افتاده) | بعد از مصرف دارو زمان زیادی طول می کشد تا ظاهر شود | تومورهای ثانویه ناشی از داروهای شیمی درمانی |
2. واکنش های نامطلوب دارویی اخیر
در 10 روز گذشته، واکنش‌های نامطلوب دارویی که به شدت در سراسر اینترنت مورد بحث قرار گرفته‌اند، عمدتاً بر واکسن‌های کووید-19، داروهای کاهش وزن، آنتی‌بیوتیک‌ها و سایر زمینه‌ها متمرکز بوده‌اند. در زیر برخی از موضوعات داغ وجود دارد:
| رویداد | مواد مخدر دخیل است | تظاهرات واکنش نامطلوب |
|---|---|---|
| جنجال میوکاردیت واکسن COVID-19 | واکسن Pfizer/BioNTech | موارد میوکاردیت در نوجوانان پس از واکسیناسیون افزایش می یابد |
| عوارض داروی لاغری اوزمپیک | سماگلوتید | تهوع، استفراغ، خطر پانکراتیت |
| گزارش مقاومت آنتی بیوتیکی | فلوروکینولون ها | پارگی تاندون، علائم عصبی |
3. علائم شایع عوارض جانبی دارویی
واکنش های نامطلوب دارویی می تواند به طرق مختلف، از ناراحتی خفیف تا تهدید کننده زندگی، ظاهر شود. طبقه بندی رایج علائم زیر است:
| سیستم | علائم شایع |
|---|---|
| پوست | بثورات، خارش، کهیر |
| دستگاه گوارش | تهوع، استفراغ، اسهال، عملکرد غیر طبیعی کبد |
| سیستم عصبی | سرگیجه، سردرد، بی خوابی |
| سیستم قلبی عروقی | تپش قلب، نوسانات فشار خون، آریتمی |
4. چگونه از عوارض جانبی دارویی جلوگیری کنیم؟
اگرچه اجتناب کامل از واکنش های نامطلوب دارویی دشوار است، اما با انجام اقدامات زیر می توان خطر را به میزان قابل توجهی کاهش داد:
1.دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید: هنگام مصرف دارو از دستورات پزشک یا داروساز خود به شدت پیروی کنید و از تنظیم دوز یا قطع دارو خودسرانه خودداری کنید.
2.دریافت اطلاعات دارویی: قبل از مصرف دارو دستورالعمل دارو را به دقت بخوانید تا از عوارض و موارد منع مصرف احتمالی آن مطلع شوید.
3.واکنش های بدن را کنترل کنید: به تغییرات فیزیکی در طول مصرف دارو توجه کنید و در صورت بروز هرگونه ناهنجاری سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
4.از تداخلات دارویی خودداری کنید: پزشک خود را از سایر داروها یا مکمل هایی که مصرف می کنید مطلع کنید تا از تداخلات احتمالی جلوگیری شود.
نتیجه گیری
واکنش‌های نامطلوب دارویی مشکلاتی اجتناب‌ناپذیر در عمل پزشکی هستند، اما با استفاده علمی از دارو و نظارت دقیق می‌توان آسیب‌های آنها را به حداقل رساند. بحث های اخیر در مورد واکسن ها و داروهای کاهش وزن به ما یادآوری می کند که ایمنی داروها همیشه یک نگرانی برای سلامت عمومی است. اگر در حین مصرف دارو احساس ناراحتی کردید، به موقع با پزشک متخصص مشورت کنید.
جزئیات را بررسی کنید
جزئیات را بررسی کنید
fa
